Thị trường lúa gạo Việt Nam: Cải cách để hội nhập - Cách tiếp cận cấu trúc thị trường

Nghiên cứu Thị trường lúa gạo Việt Nam: Cải cách để hội nhập - Cách tiếp cận cấu trúc thị trường là công trình đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng phương pháp xem xét hành vi của các chủ thể dựa trên đặc điểm của thị trường chứa đựng các chủ thể đó. Đây là phương pháp luận đặc trưng của kinh tế học vi mô hiện đại, cho rằng mức độ cạnh tranh hay độc quyền trong mỗi phân khúc thị trường sẽ quyết định cách ứng xử của người mua hoặc người bán trong thị trường, từ đó hình thành những đặc điểm cố hữu của thị trường như chúng ta quan sát thấy từ bên ngoài. Với cách tiếp cận như vậy, các tác giả cho rằng muốn thay đổi hành vi của các chủ thể, điều tiên quyết là phải thay đổi cấu trúc của thị trường thông qua các chính sách có tính khả thi của chính quyền - người  xác lập luật chơi. 

Ứng dụng phương pháp này với thị trường lúa gạo Việt Nam, nhóm tác giả đã thực hiện phân tích có thứ tự từng thị trường dọc theo chuỗi giá trị của ngành hàng lúa gạo. Bắt đầu từ hộ nông dân, các tổ chức hợp tác của nông dân (tổ hợp tác, hợp tác xã), thương lái, các đơn vị kinh doanh xay xát, các doanh nghiệp hậu cần và kho bãi cho tới các nhà phân phối và xuất khẩu. Nghiên cứu chỉ ra những đặc thù hiện nay trong quy mô và cấu trúc của mỗi thị trường, lý giải sức mạnh mặc cả và do đó là hành vi áp đặt hay phụ thuộc của mỗi bên trên thị trường, dựa vào mức độ tập trung (độc quyền) hay phân tán (cạnh tranh) của các chủ thể. 

Download